SENDİKAL NEDENLE FESİH VE İŞE İADE DAVALARI, SENDİKAL TAZMİNAT
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 18.maddesine göre; Otuz veya daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az altı aylık kıdemi olan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesini fesheden işveren, işçinin yeterliliğinden veya davranışlarından ya da işletmenin, işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan geçerli bir sebebe dayanmak zorundadır. SENDİKAL NEDENLE FESİH VE İŞE İADE DAVALARI, SENDİKAL TAZMİNAT AVUKATI Bu maddenin devamında hangi nedenlerin geçerli neden sayılacağı düzenlenmemiştir ancak hangi hususların fesih için geçerli bir neden oluşturmayacağı hükümde yer almaktadır: Özellikle aşağıdaki hususlar fesih için geçerli bir sebep oluşturmaz: a) Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak. b) İşyeri sendika temsilciliği yapmak. c) Mevzuattan veya sözleşmeden doğan haklarını takip veya yükümlülüklerini yerine getirmek için işveren aleyhine idari veya adli makamlara başvurmak veya bu hususta başlatılmış sürece katılmak.(1) d) Irk, renk, cinsiyet, medeni hal, aile yükümlülükleri, hamilelik, doğum, din, siyasi görüş ve benzeri nedenler. e) 74 üncü maddede öngörülen ve kadın işçilerin çalıştırılmasının yasak olduğu sürelerde işe gelmemek. f) Hastalık veya kaza nedeniyle 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen bekleme süresinde işe geçici devamsızlık. Yani bu maddeye göre haklı neden sayılamayacak hallerden biri “Sendika üyeliği veya çalışma saatleri dışında veya işverenin rızası ile çalışma saatleri içinde sendikal faaliyetlere katılmak” tır. Bu düzenleme ile işçinin sendikal faaliyetlere katılma özgürlüğü güvence altına alınmıştır. İşçinin iş sözleşmesi, sendikal faaliyetlerde bulunduğu gerekçesi ile feshedilemez. Bu sebep ileri sürülerek yapılan bir fesih geçersizdir. Böyle bir feshin gerçekleşmesi durumunda işçi işe iade davası açabilme hakkına sahiptir. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununun 25. Maddesine göre: “İşçilerin işe alınmaları; belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri, belli bir sendikadaki üyeliği sürdürmeleri veya üyelikten çekilmeleri veya herhangi bir sendikaya üye olmaları veya olmamaları şartına bağlı tutulamaz. İşveren, bir sendikaya üye olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamaz. İşçiler, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin izni ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmaları veya sendikal faaliyette bulunmalarından dolayı işten çıkarılamaz veya farklı işleme tabi tutulamaz.” İş sözleşmesi sendikal faaliyetleri nedeniyle feshedilen işçinin işe iade davası açabileceği düzenlenmiş olup buna göre sendikal faaliyet sebebiyle iş sözleşmesi feshedilen işçinin, “en az altı aylık kıdemi bulunmasa” veya “otuzdan az işçi çalıştıran bir iş yerinde çalışıyor olsa” dahi işe iade davası açabilmesi mümkündür. Sendikal faaliyet nedeniyle iş akdinin feshinde önemli olan bir diğer husus dava sonucunda işverene uygulanacak en önemli yaptırımın işverenin sendikal tazminat ödemek zorunda bırakılmasıdır. Sendikal tazminat, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nda özel olarak düzenlenmiş ve miktarı çalışanın bir yıllık ücreti tutarından az olamayan bir tazminat türüdür. Sendikal tazminat iki ayrı hukuki yoldan talep edilebilmektedir: Bunlardan ilki, feshin geçersizliği davası açarak işe iadenin talep edilmesidir. Çalışan feshin kendisine bildirilmesinden itibaren 30 gün içerisinde dava açmalıdır. Sendikal nedenle fesihte normal işe iade davasından farklı olarak, tazminatın alınabilmesi, işverenin işe başlatmamasına da bağlı değildir. İşveren işe iade edilen çalışanı ister işe başlatsın, isterse başlatmasın en az bir yıllık ücret tutarındaki tazminatı ödemek zorundadır. Bir diğer yol ise işe iade talep edilmeden sadece sendikal tazminat talep edilmesidir. İş güvencesine tabi olan ve olmayan bütün işçiler, isterlerse, işe iade davası açmadan bağımsız olarak doğrudan sendikal tazminat davası açabilirler. Belirtilmesi gereken bir diğer farklılık sendikal tazminat iş güvencesi tazminatından farklı olarak işçinin en fazla sekiz aylık ücreti tutarında değil en az bir yıllık ücreti tutarında olacaktır. Sendikal tazminat işçinin, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki brüt temel ücreti üzerinden hesaplanacaktır. İsmail Yıldırım Hukuk Bürosu olarak Adalar, Ataşehir, Beykoz, Çekmeköy, Kadıköy, Kartal, Maltepe, Pendik, Sancaktepe, Sultanbeyli, Şile, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar, Arnavutköy, Avcılar, Bağcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Beşiktaş, Beylikdüzü, Beyoğlu, Büyükçekmece, Çatalca, Esenler, Esenyurt, Eyüp, Fatih, Gaziosmanpaşa, Güngören, Kâğıthane, Küçükçekmece, Sarıyer, Silivri, Sultangazi, Şişli, Zeytinburnu bölgeleri ile Bursa ve Kocaeli şehirlerindeki ayrıca Gebze ile Darıca bölgesindeki müvekkillerimize hizmet vermekteyiz. İşe aide davaları hakkında detaylı bilgi edinmek için Avukat İsmail Yıldırım Hukuk Bürosu iletişim bölümünden iletişime geçebilirsiniz.